Spis treści
Armenia to kraj, który na pierwszy rzut oka może wydawać się nieco tajemniczy, a nawet nieco zapomniany w porównaniu do sąsiadujących z nią popularniejszych kierunków turystycznych. Jednak dla tych, którzy zdecydują się odkryć tę malowniczą, górzystą krainę, Armenia ujawnia swoje niezliczone skarby kulturowe, przyrodnicze i historyczne. Położona na skrzyżowaniu Europy i Azji, Armenia posiada bogatą historię, sięgającą tysięcy lat wstecz. To tutaj, według wierzeń, Arka Noego osiadła na górze Ararat, a pierwsze chrześcijańskie państwo uznane zostało za takie już w 301 roku. Dzięki temu Armenia ma do zaoferowania unikalne połączenie starożytnych tradycji, spektakularnych krajobrazów oraz niezwykle serdecznych ludzi. To wszystko sprawia, że Armenia staje się coraz bardziej popularnym miejscem wśród turystów szukających czegoś więcej niż tylko typowego, komercyjnego wypoczynku.
Jak dotrzeć do Armenii?
Podróż do Armenii jest coraz bardziej dostępna. Największym lotniskiem w kraju jest międzynarodowy port lotniczy Zvartnots, położony zaledwie 12 km od stolicy, Erywania. Lotnisko obsługuje loty z wielu europejskich miast, w tym z Paryża, Wiednia, Moskwy czy Aten. Z Polski można dotrzeć do Armenii, korzystając z połączeń lotniczych przez różne europejskie huby. Warto śledzić promocje linii lotniczych, które od czasu do czasu oferują bilety w bardzo atrakcyjnych cenach.
Alternatywnie, Armenia jest również dostępna drogą lądową. Sąsiedztwo z Gruzją umożliwia podróżowanie samochodem lub autobusem. Wiele osób wybiera taką opcję, zwłaszcza że podróż przez pasmo Kaukazu oferuje niezapomniane widoki, a po drodze można zatrzymać się w gruzińskich miastach, takich jak Tbilisi czy Kutaisi.
Erywań - serce Armenii
Stolica Armenii, Erywań, jest dynamicznym, nowoczesnym miastem, które jednocześnie zachowuje swój autentyczny charakter. Historia miasta sięga VIII wieku p.n.e., co czyni je jednym z najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych miast na świecie. Jednak dzisiejszy Erywań to tętniący życiem ośrodek kulturalny, artystyczny i kulinarny. Centralnym punktem miasta jest Plac Republiki, otoczony monumentalnymi budynkami z różowego tufu, z charakterystyczną fontanną, która wieczorami zamienia się w widowisko „tańczącej” wody, muzyki i świateł.
Warto zacząć zwiedzanie Erywania od odwiedzenia Muzeum Historii Armenii, które pozwala na głębsze zrozumienie bogatej przeszłości tego regionu. Znajdują się tam m.in. artefakty z epoki brązu, w tym tzw. But z Areni, najstarszy znany skórzany but na świecie, datowany na ponad 5500 lat. W pobliżu muzeum znajduje się także Galeria Narodowa Armenii, która posiada imponującą kolekcję obrazów zarówno ormiańskich, jak i europejskich mistrzów.
Erywań to również miasto pełne kawiarni, restauracji i targów, gdzie można spróbować tradycyjnych ormiańskich dań. Koniecznie trzeba skosztować chaczapuri (choć to potrawa gruzińska, jest bardzo popularna w Armenii) oraz dolmy - faszerowanych warzyw z mięsem i ryżem. Wieczorem można zrelaksować się w jednej z licznych winiarni, gdzie dokonuje się renesansu lokalnych win, opartych na tysiącletnich tradycjach uprawy winorośli w regionie.
Monastyr Chor Wirap - symbol Armenii
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Armenii jest Monastyr Chor Wirap. Położony na tle majestatycznej góry Ararat, której szczyt często tonie w chmurach, monastyr stanowi magiczny widok. To tutaj, według legendy, św. Grzegorz Oświeciciel, pierwszy katolikos Armenii, był przetrzymywany przez 13 lat w podziemnej celi, zanim nawrócił króla Tiridatesa III na chrześcijaństwo, co uczyniło Armenię pierwszym na świecie państwem przyjmującym chrześcijaństwo jako religię państwową.
Monastyr Chor Wirap leży blisko granicy z Turcją, a widok na Ararat, świętą dla Ormian górę, jest jednym z najbardziej poruszających doświadczeń, jakie można przeżyć w Armenii. Dla wielu podróżnych to miejsce pełne duchowego znaczenia i historycznej wagi. Chor Wirap to także popularne miejsce pielgrzymek zarówno dla Ormian, jak i turystów z całego świata.
Garni i Geghard - wspaniałości ormiańskiej architektury
Jednymi z najważniejszych zabytków Armenii są świątynia Garni i monastyr Geghard, oba położone w malowniczej dolinie rzeki Azat. Garni to pogańska świątynia z I wieku n.e., dedykowana bogu słońca Mitrze, będąca jednym z nielicznych przykładów antycznej architektury hellenistycznej w regionie Kaukazu. Świątynia została odbudowana po trzęsieniu ziemi w XVII wieku i obecnie zachwyca turystów swoim klasycznym greckim stylem, kontrastującym z naturalnym pięknem otaczającego krajobrazu.
Zaledwie kilka kilometrów od Garni znajduje się monastyr Geghard, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Kompleks monastyczny, częściowo wykuty w skałach, sięga IV wieku, kiedy to według legendy przechowywano tu włócznię, którą przebito bok Chrystusa - stąd też nazwa Geghard oznacza „monastyr włóczni”. Wnętrza monastyru robią niesamowite wrażenie, a akustyka budowli dodaje mistycznego charakteru.
Jezioro Sewan - perła Armenii
Jezioro Sewan, położone na wysokości około 1900 m n.p.m., jest jednym z największych jezior górskich na świecie i niekwestionowaną perłą Armenii. Na jego brzegach znajdują się liczne plaże, które w okresie letnim przyciągają zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców. Sewan to idealne miejsce na wypoczynek, gdzie można zanurzyć się w chłodnych wodach jeziora, podziwiając otaczające góry.
Jezioro to również ważne miejsce kulturowe. Na jednym z półwyspów, który dawniej był wyspą, znajduje się starożytny Monastyr Sewanawank, założony w IX wieku. Malowniczo położony nad brzegiem jeziora, monastyr z czarnymi bazaltowymi kopułami jest jednym z najbardziej ikonicznych miejsc w Armenii. Widok z monastyru na jezioro i okoliczne góry zapiera dech w piersiach, zwłaszcza o wschodzie lub zachodzie słońca.
Górskie krajobrazy Armenii
Armenia to kraj usiany pasmami górskimi, co czyni go rajem dla miłośników trekkingu i przyrody. Najbardziej znanym szczytem Armenii jest Aragac, wygasły wulkan, którego najwyższy wierzchołek sięga 4090 m n.p.m., co czyni go najwyższym punktem kraju. Wyprawa na Aragac nie jest ekstremalnie trudna, ale wymaga pewnego przygotowania, zwłaszcza ze względu na zmienne warunki pogodowe. Nagrodą za wysiłek są jednak niesamowite widoki roztaczające się z góry na całą okolicę, a dla bardziej ambitnych - możliwość zdobycia wszystkich czterech szczytów Aragacu.
Innym wyjątkowym miejscem do trekkingu jest Kanion Debed, w którym znajdują się liczne starożytne klasztory, takie jak Haghpat i Sanahin, oba wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Te monastyry nie tylko oferują duchowe ukojenie, ale również stanowią doskonały przykład średniowiecznej ormiańskiej architektury. Podróż przez kanion to doskonała okazja do obcowania z dziką przyrodą Armenii oraz podziwiania tradycyjnych, górskich wiosek.
Tradycje i kultura Armenii
Ormiańska kultura to bogata mieszanka starożytnych tradycji, chrześcijaństwa oraz wpływów sąsiednich krajów. Armenia, będąc jednym z najstarszych chrześcijańskich krajów, zachowała wiele unikalnych rytuałów i tradycji. Ważnym elementem ormiańskiej kultury jest muzyka, zwłaszcza dźwięki charakterystycznego instrumentu duduk. Duduk, który jest częścią ormiańskiego dziedzictwa kulturowego, to drewniany instrument dęty o głębokim, melancholijnym brzmieniu, często kojarzonym z filmowymi ścieżkami dźwiękowymi.
Kultura Armenii to również sztuka, rzeźba i wszechobecna kchaczkar - charakterystyczna dla Armenii kamienna płyta z reliefowym krzyżem, która symbolizuje zarówno wiarę, jak i ormiańskie dziedzictwo narodowe. Każdy kchaczkar jest unikalny, a te najpiękniejsze można zobaczyć w różnych częściach kraju, zwłaszcza w Noratus, gdzie znajduje się największy cmentarz z kchaczkarami w Armenii.
Gościnność Ormian
Jest coś, co czyni Armenię wyjątkową w oczach każdego, kto ją odwiedzi - to gościnność jej mieszkańców. Ormianie są wyjątkowo serdeczni i chętnie dzielą się historiami i tradycjami swojego kraju. Wiele razy spotkasz się z zaproszeniem do domu na obiad lub kolację, gdzie zostaniesz ugoszczony tradycyjnymi potrawami, takimi jak lawasz - cienki, ormiański chleb, często wypiekany w specjalnym piecu zwanym tonir. Warto też spróbować ormiańskiego koniaku, który zdobył międzynarodowe uznanie i jest jednym z symboli Armenii.
Armenia, chociaż niewielka, oferuje ogromne bogactwo atrakcji i doświadczeń. Od zabytkowych klasztorów, przez malownicze krajobrazy, po niesamowitą kuchnię i gościnność lokalnych mieszkańców - każdy znajdzie tu coś dla siebie. Niezależnie od tego, czy szukasz duchowego wyciszenia, kulinarnych wrażeń czy przygód w górach, Armenia to kraj, który na długo pozostanie w Twojej pamięci. Jeśli szukasz czegoś autentycznego i nieodkrytego, Armenia z pewnością spełni Twoje oczekiwania, a nawet je przewyższy.
